“Derya Bengi“nin 2017 yılında başladığı “Sazlı Cazlı Sözlük” başlıklı dizinin dördüncü cildi geçtiğimiz günlerde Yapı Kredi Yayınları’ndan çıktı. Kitabın tam adı “80’li Yıllarda Türkiye: Sazlı Cazli Sözlük-Yaprak Döker Bir Yanımız” Kitabın özetine geçmeden önce Derya Bengi kimdir kısaca tanıtalım. Derya Bengi 1966 yılında Ankara’da doğmuş. Orta öğreniminin ardından İstanbul Üniversitesi İşletme ve Endüstri İlişkileri Bölümünü tamamlamış. Üniversite sonrası gazeteciliğe yönelen Bengi uzun yıllar Roll Dergisi’nin genel yayın yönetmeni olarak görev yapmış. Ardından çeşitli ulusal gazete ve dergilerde yazılar yazmış. 2010’da yayımlanan Rakı Ansiklopedisi’nin müzik editörlüğünü yapmış. Halen gazetecilik ve küratörlük yapmakta.
Eserleri: 50’li Yıllarda Türkiye: Sazlı Cazlı Sözlük-Şimdiki Zaman Beledir, 60’lı Yıllarda Türkiye: Sazlı Cazlı Sözlük – Dünya Durmadan Dönüyor, 70’li Yıllarda Türkiye: Sazlı Cazlı Sözlük-Görecek Günler Var Daha, 80’li Yıllarda Türkiye: Sazlı Cazli Sözlük-Yaprak Döker Bir Yanımız.
Sazlı Cazlı Sözlük’ün Özeti:
90’lı yılların anlatıldığı bu cildin adı “Yaprak Döker Bir Yanımız” Sazlı Cazlı Sözlü’nün daha önce yayımlanan üç cildini hatırlayalım.
50’li yılları anlatan kitap, Zehra Bilir’in o dönem çok popüler olan Ha Bu Diyar isimli türküsünden “Şimdiki Zaman Beledir” dizesini başlık olarak seçmişti. 60’lı yılların sembolik başlığı Ajda Pekkan’ın söylediği Dünya Durmadan Dönüyor idi. 70’li yıllar için seçilen başlıkta Aldırma Gönül isimli şarkıdan geliyordu. Hani Sabahattin Ali‘nin unutulmaz şiirinden Görecek Günler Var Daha. Az önce de belirttiğimiz gibi 90’lı yıllar Yaprak Döker Bir Yanımız adıyla yayımlandı. Şöyle denilmiş arka kapak yazısında “Derya Bengi, 80’li yılların çelişkilerle dolu alacalı bulacalı dünyasına girebilmek için Ahmet Kaya’nın sesinden yankılanan Hasan Hüseyin dizelerine bir kez daha kulak vermeyi öneriyor. Yaprak Döker Bir Yanımız, Bir Yanımız Bahar Bahçe.
Bengi’nin Sazlı Cazlı Sözlük, en kısa ifadesiyle Türkiye’nin yakın tarihini müzikten yola çıkarak siyasi ve kültürel boyutlarıyla inceliyor. Bu tarihten anılar ve anekdotlar derliyor. Nitekim bu son ciltte 80’li yıllarda da Türkiye’nin her bakımdan belki de en fırtınalı yıllarını, o günlerin bakışına, mizacına, lisanına sesine sadık kalarak gözler önüne seriyor. 80’li yıllar o dönemin gazete, dergi, kitap, plak, kaset, televizyon yayınlarının rehberliğinde dile geliyor.
Sazlı Cazlı Sözlük’ün 80’li yıllarında neler var? Hızlı bir bakışla ilk göze çarpanlar; Arabesk’ten Şener Şen’in Züğürt Ağa’sına, Ahmet Kaya’dan Müjde Ar’a, Madonna’dan Michael Jackson’a, Mazhar Fuat Özkan’dan Sezen Aksu’ya bir çok sanatçı ve eser kitabın ana malzemeleri diyebiliriz.
Bob Dylan, Joan Baez ve Miles Davis gibi dünyaca ünlü sanatçıların konserleri, o dönemin popüler cihazları video ve walkman, break dance ve heavy metal çılgınlığı. Sinemada E.T. ve Dünyayı Kurtaran Adam filmleri, Sezen Aksu’nun Firuze, Yeni Türkü’nün Maskeli Balo ve İbrahim Tatlıses’in Mavi Mavi şarkıları. Sahne eserlerine baktığımızda Hisseli Harikalar Kumpanyası, Evita ve Şahları da Vururlar. Ve tabi ki 12 Eylül Darbesi ve Kenan Evren, parlementer rejime geçiş sancıları ve Özal ailesi. Hasılı 80’li yıllar 32 kısım tekmili birden Derya Bengi’nin Yaprak Döker Bir Yanımız isimli çalışmasında.
İyi okumalar diliyoruz.