Bilim kurgu edebiyatının önemli kaynaklarından biri hiç kuşkusuz Çağdaş Sovyet Edebiyatı. Arkadi ve Boris Strugatski Kardeşler, Yevgeni Zamyatin gibi yazarların eserleri kurgu edebiyatında ilham verici özellikleri ile öne çıktı. Bir de İvan Yefremov var tabiki, Sovyet Rusya’da bilim kurgu öncülerinden. “İvan Yefremov“un başyapıtı “Andromeda Nebulası” İthaki Yayınları’ndan yayınlandı. Hazal Yalın’ın dilimize çevirdiği eser kimsenin aç kalmadığı, fakirliğin yok olduğu, sınıf ayrımının ortadan kalktığı, insanların potansiyellerinin zirvelerine ulaşmak için tüm imkanlara sahip oldukları bir ütopya anlatısı. Tabiki de macera dolu bir hikaye eşliğinde.
1908 doğumlu İvan Yefremov esasen bir paleontolog. Andromeda Nebulası da sosyal içeriği ve bilimsel bakış açısı ile ilk modern Sovyet bilim kurgusu olarak kabul ediliyor. Yefremov bu kitabı “Aldous Huxley”in “Cesur Yeni Dünya” ve “Yevgeni Zamyatin” in “Biz” isimli distopik romanlarına bir cevap olarak yazıyor. Roman büyük bir başarı kazanıyor, birçok dile tercüme ediliyor. Sovyetler Birliğinde özellikle sanatta, edebiyatta sık rastladığımız üzere hiçbir başarı cezasız kalmıyor. Nitekim 1968’de yazdığı “Boğanın Saati” isimli kitabı sebebiyle Komünist Parti tarafından aforoz ediliyor. Bunun üzerine İvan Yefremov da bir daha kitap yazmıyor. 1972’de de ölüyor.
Andromeda Nebulası‘nda olaylar günümüzden yaklaşık 1000 yıl sonra Büyük Yüzük Çağında geçiyor. Işık hızı hala aşılamamış olsa da ışık hızına yakın gemiler uzayda süzülüp diğer gezegenler ile iletişime geçmektedir. Dünyadan bir araştırma ekibi isimsiz bir gezegene acil iniş yapmak zorunda kaldığında orada terk edilmiş bir uzay gemisi keşfeder. Bu keşif insanlığı evrenin yepyeni bir gizemi ile karşı karşıya bırakır. Çağımızın ünlü edebiyat kuramcısı ve eleştirmenlerinden Fredric Jameson, Sovyet ütopya ve bilim kurgusu “Andromeda Nebulası“nın yazılması ile yeniden keşfedildi diyor. Fredric Jameson’ın bu yorumu oldukça dikkat çekici.
İyi okumalar diliyoruz.