Can Yayınları Türk edebiyatının ilk örneklerini yayımladığı Miras dizisinden “Nabizade Nazım“ın “Zehra” isimli romanının yeni bir baskısını yaptı. Romanı günümüz Türkçesine Necati Tonga uyarlamış. Zehra daha önce de birçok Yayınevi tarafından basılmıştı. Can Yayınları’ndan çıkan bu edisyonda açıklamalı notlar da yer almakta. Nabizade Nazım kimdir eserleri nelerdir kısaca göz atalım. Nabizade Nazım 1863 yılında İstanbul’da doğmuş. Asıl adı Ahmet Nazım. Beşiktaş Askeri Rüştiyesi’nin ardından Mühendishane-i Berri İdadisi’ne geçmiş. Buradan yüzbaşı rütbesi ile mezun olduktan sonra bir süre Mekteb-i Harbiye’de hocalık yapmış. Nabizade Nazım’ın eserleri Vakit, Ceride-i Havadis, Afak, Servet-i Fünun, Tercüman-ı Hakikat gibi dergi ve gazetelerde yayınlanmış. Bunlar şiir, makale ve hikaye türü yazılardı. Yazara asıl ününü kazandıran eserler Türk Edebiyatı’nda toprak sorununun ilk kez ele alındığı Karabibik adlı uzun hikâyesi ile burada sözünü ettiğimiz Zehra isimli romanı.
Zehra, çok genç yaşta 1893’te henüz 30 yaşındayken hayatını kaybeden Nabizade Nazım’ın ölümünden 3 yıl sonra 1896’da Servet’i Fünun’da yayımlanmış. Zehra, kıskançlığın ve sorumsuzluğun mahvettiği yaşamları konu almakta. Romana ismini veren Zehra zengin bir tüccar olan Şevket Efendi’nin kızı. Zehra çok asabi, kıskanç ve geçimsiz bir genç kız. Şevket Efendi Zehra’yı katibi Suphi ile evlendirir. Suphi’nin annesi evdeki işlere yardımcı olsun diye Sırrı Cemal adında bir cariyeyi eve alır. Suphi’nin Sırrı Cemal’e aşık olması üzerine kıskançlık krizine giren Zehra hem kendisinin hem de çevresindekilerin felaketine sebep olan kararlar alır.
Nabizade Nazım Zehra’da aşırı duygusallığın ve bunun sonucu ortaya çıkan zaafların insana neler yaptırabileceğini, kişilerin kendisi ile birlikte çevresine de ne derece büyük zararlar verebileceğini anlatmaktadır. Psikolojik tahlilleri ile dönemin diğer eserleri arasında sivrilen roman aynı zamanda 19.yüzyıl sonundaki toplumsal değişime dair de önemli ipuçları taşımakta. İstanbul’un ve şehrin sakinlerinin hayatlarına dair birçok ayrıntı romanın ayırıcı özellikleri oalrak göze çarpmakta. Boğazdaki kayık alemleri, Beyoğlu eğlenceleri, ticaret hayatı, Tulumbacılar, emniyet ve hukuk sistemi romanda sık sık rastlanan konular.
İyi okumalar diliyoruz.