19. ve 20. yüzyıl Fransız edebiyatının en önemli figürlerinden biri olarak kabul edilen, derin düşünsel katmanları ve özgün üslubuyla tanınan yazar “Marcel Proust“ın “Kayıp Zamanın İzinde” isimli roman serisinin 7.cildi olan “Yakalanan Zaman” isimli roman Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanmıştı. Dünya klasikleri arasında yer alan eserin özetine geçmeden önce Marcel Proust kimdir, eserleri nelerdir kısaca tanıtalım.
Marcel Proust kimdir
Marcel Proust 10 Temmuz 1871 – 18 Kasım 1922 tarihleri arasında yaşamış olan Fransız yazar ve eleştirmendir. Proust, 19. ve 20. yüzyıl Fransız edebiyatının en etkili figürlerinden biridir.
Marcel Proust, Paris’te, Hyacinthe ve Adrien Proust’un oğlu olarak dünyaya geldi. Ailesi zengin bir burjuva ailesiydi. Kültürlü bir çevrede büyüdü. Marcel Proust, Paris’teki Lycee Condorcet’ de eğitim aldı ve sonrasında Sorbonne Üniversitesi’nde hukuk okudu. Ancak, yazarlığa yönelik ilgisi, sanat ve edebiyata olan tutkusu, hukuk kariyerinin önünde engel teşkil etti.
Proust, edebiyat dünyasına eleştirmen olarak başladı. Önemli dergilerde yazılar yazdı. Fakat, asıl ününü “A la recherche du temps perdu” (Kayıp Zamanın İzinde) adlı roman serisi ile elde etti. Bu büyük roman serisi, yedi ciltten oluşur. Proust, romanında hafıza, zaman, sanat ve aşk gibi konuları derinlemesine işleyerek modernist edebiyatın öncülerinden biri oldu.
Marcel Proust, hayatının büyük bir kısmını sağlık sorunlarıyla mücadele ederek geçirdi. Astım, bronşit ve diğer sağlık sorunları nedeniyle sık sık hastalandı. Ayrıca, uzun süren yazma süreci ve romanının yayımlanması için koşuşturması, onun sağlığını daha da kötüleştirdi.
Proust, 18 Kasım 1922 tarihinde 51 yaşında hayatını kaybetti. Ölümünden sonra, “Kayıp Zamanın İzinde,” modern edebiyatın en önemli eserlerinden biri olarak kabul edildi ve dünya çapında büyük bir etki bıraktı. Marcel Proust, edebiyata olan katkılarıyla Fransız edebiyatının önemli bir figürü olarak hatırlanmaktadır.
Marcel Proust’ un eserleri
Yazarın en önemli ve bilinen eseri, “A la recherche du temps perdu” (Kayıp Zamanın İzinde) isimli yedi ciltlik roman serisidir.
Swannlar’ın Tarafı : Kayıp Zamanın İzinde serisinin ilk cildidir. İlk cildin ana hikayesi, anlatıcının çocukluk yıllarındaki hatıraları etrafında şekillenir. Bu cilt, ana karakter Marcel’in aile çevresi ve Swann adlı bir karakterin aşk hikayesini içerir.
Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde : Kayıp Zamanın İzinde serisinin ikinci cildidir. Bu cildin odak noktası, anlatıcının gençlik yılları ve ilk aşkıdır. Marcel’in duygusal gelişimi ve sosyal ilişkileri bu ciltte derinleşir.
Guermantes Tarafı : Kayıp Zamanın İzinde serisinin üçüncü cildidir. Bu ciltte, ana karakterin sosyal çevresi genişler. Guermantes Dükü ve diğer aristokrat ailelerin ilişkileri, toplumsal yapı ve güç dinamikleri bu cilde damgasını vurur.
Sodom ve Gomorra : Kayıp Zamanın İzinde serisinin dördüncü cildidir. Dördüncü cilt, anlatıcının cinsel kimliği ve toplumsal normlarla baş etme sürecini ele alır. İlişkiler, cinsellik ve toplumsal tabular bu cildin ana temalarıdır.
Mahpus : Kayıp Zamanın İzinde serisinin beşinci cildidir. Bu ciltte, anlatıcı Marcel’in hayatındaki değişimleri ve kişisel dönüşümü ele alınır. Bu ciltte ayrıca, karakterlerin iç dünyalarına yaptıkları yolculuklar ve toplumsal değişimler ön plandadır.
Albertine Kayıp : Kayıp Zamanın İzinde serisinin altıncı cildidir. Bu cilt, Marcel’in aşk yaşamındaki karmaşıklıkları ve özellikle Albertine adlı karakterle ilişkisini mercek altına alır.
Yakalanan Zaman : Kayıp Zamanın İzinde serisinin yedinci ve son cildidir. Serinin final cildi, ana karakterin geçmişi ve geleceği arasında bir bağlantı kurarak hikayeyi tamamlar. Marcel’in geçmişiyle yüzleşmesi ve kayıp zamanlarını telafi etme çabası ön plandadır.
Hazlar ve Günler : Marcel Proust’un ilk yayımlanan eserlerinden biridir. Proust’un kariyerinin başlangıcında ortaya koyduğu öykülerden oluşur.
Üst Kat Komşusuna Mektuplar : Marcel Proust’un 1906-1919 yılları arasında üst kattaki komşusu olan İngiliz kadın Elizabeth Vaughan Williams’a yazdığı mektuplardan oluşan bir derlemedir.
Yakalanan Zaman’ ın özeti
Marcel Proust’un “Kayıp Zamanın İzinde” serisinin yedinci ve final cildidir. Orjinal ismi “Le Temps retrouvé”, olan eser anlatıcının uzun bir hastalık döneminden sonra bir partiye davet edilmesiyle başlar. Bu parti, anlatıcının geçmişteki anıları canlandırır, ayrıca çeşitli karakterlerle yaşadığı ilişkileri düşünmesine yol açar.
Roman, zamanın geçişi ve anıların insan psikolojisi üzerindeki etkileri konusuna odaklanır. Anlatıcı, geçmişteki olayların ve ilişkilerin nasıl değiştiğini ve evrildiğini anlamaya çalışır. Hafıza, hayal gücü ve zamanın iç içe geçişi, Proust’un eserinin temel öğelerindendir.
“Yakalanan Zaman” Proust’un sanat ve edebiyat üzerine düşüncelerini de içeren bir yapıttır. Anlatıcı, bir sanat eserini gözlemler, sonrasında zamanın durmasını ve geçmiş anıların canlanmasını deneyimler. Sanatın, edebiyatın ve estetiğin insan yaşamındaki önemini vurgular.
Roman, aşkın ve insan ilişkilerinin zaman içindeki değişimini de inceler. Anlatıcı, çeşitli karakterlerle olan ilişkilerindeki değişimlere odaklanır. Aşkın ve duygusal bağların zamanla nasıl şekillendiği ve değiştiği, eserin temel konularından biridir.
Proust’un üslubu, iç monologlar, karmaşık cümle yapıları ve zengin dil kullanımıyla karakterizedir. Roman, anlatıcının iç dünyasını ve düşünce gelişimini keşfetmek üzerine kuruludur. Proust, insan psikolojisinin derinliklerine inerek, zamanın ve hafızanın karmaşıklıklarını ayrıntılı bir şekilde işler.
“Yakalanan Zaman” Proust’un kariyerinde zirvede bulunan eserlerden biridir. Ayrıca modernist edebiyatın önemli örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir. Başta zamanın işleyişi olmak üzere, insanın iç dünyasındaki derinlikleri keşfetme amacını taşır.
İyi okumalar diliyoruz.