Vakıfbank Kültür Yayınları “Tolstoy-Gandhi Mektuplaşmaları” adıyla ilginç bir derleme yayınladı. Kitabın çevirmeni “Fahrettin Biçici”. Gerek Lev Tolstoy gerekse Mahatma K. Gandhi için uzun söze gerek yok. Tolstoy, Anna Karenina, Savaş ve Barış, İvan İlyiç’in Ölümü gibi hepsi birer klasik olmuş kitaplarından tanıdığımız dünya edebiyatının zirvelerinden biri. Mahatma K. Gandhi ise Hindistan bağımsızlık hareketinin siyasi ve ruhani lideri. Aslında bu iki önemli karakter için birbirlerinin akranı demek zor. Lev Tolstoy 1828-1910 yıllar arasında yaşamış. Gandi ise 1869 – 1948 yılları arasında. Yani Gandi doğduğunda Tolstoy kırkını geçmişti. Nitekim kitaba konu olan mektuplaşmalar Tolstoy’un hayatının son 1 yılına denk düşüyor. 1909 Ekim ayında başlıyor ve 1910 Kasım ayında Rus yazarın ölümü ile nihayetleniyor.
Hikmet Arslan Hürriyet Kitapsanat’ta mektuplar üzerine yaptığı değerlendirmede her iki şahsiyetin siyasi duruşunu şöyle değerlendirmiş: “Gandi Tolstoy’un hayranı olmasına rağmen ikili arasında düşünsel farklılıklar da yok değildi. Tolstoy mutlak olarak direnmemek gerektiğini savunuyordu. Şiddete dayalı her eylemin İsa tarafından yasaklandığını ve bunun sadece bireyler için değil devletler için de geçerli olduğunu söylüyordu. Şiddetten kaçınma konusunda Tolstoy ile hemfikir olan Gandi, kötülüklerle savaşmak ve daha iyi bir toplum ideali için iradi eylem içerisinde olmayı savunuyordu. Gandi, devleti uyguladığı politikaları değiştirmeye yöneltmek için de şiddetsiz eylemi gerekli görüyordu.”
Birbirlerinden kültürel olarak çok uzak iki farklı toplumun yetiştirdiği iki önemli insanın mektuplarla yürüttüğü fikir alışverişinde tanıklık etmek hakikaten ilginç bir tecrübe.
İyi okumalar diliyoruz.