İrlanda asıllı Amerikalı yazar “F.Scott Fitzgerald“ın “Muhteşem Gatsby” isimli romanı İletişim Yayınları‘ndan yeni bir baskı yaptı. Dünya klasikleri arasında yer alan kitabı dilimize Hasan Fehmi Nemli çevirmiş. Kitabın özetine geçmeden önce F.Scott Fitzgerald kimdir, eserleri nelerdir kısaca tanıtalım.
F.Scott Fitzgerald kimdir
Francis Scott Fitzgerald caz çağı olarak anılan 1920’li yılların Amerikası’nın en parlak yazarlarındandır. Caz Çağı Amerika Birleşik Devletleri’nde Birinci Dünya Savaşı’nın ardından 1919-1929 yılları arasında yaşanan döneme denmektedir. Dönemin özelliği ise adından da anlaşılacağı üzere caz müziğinin müthiş bir yükselişle tüm ülkeyi etkisi altına alması. Ancak, dönemi karakterize eden özellik sadece bununla kalmıyor. Lüks tüketim, hovardalık, çılgınca eğlenme isteği, caz çağının öne çıkan eğilimleri olarak göze çarpakta. 1929 yılına gelindiğinde ise işler hızla değişiyor. Her şey baş aşağı gidiyor. Büyük buhran, diğer bir deyişle dünya ekonomik bunalımı başlıyor.
Bu dönem için mucizelerin çağıydı, sanatın çağıydı, aşırıya kaçmanın hicvin çağıydı diyor F.Scott Fitzgerald. Eserleri arasında en çok bilineni Muhteşem Gatsby olsa gerek. Cennetin Bu Tarafı, Güzel ve Lanetli, Buruktur Gece diğer kitapları. Tabii çok sayıda öyküsü de var. Yazarın ekonomik buhran dönemini anlatan Caz Çağı Öyküleri isimli kitabını daha önce burada tanıtmıştık.
F.Scott Fitzgerald’ın eserleri
Cennetin Bu Yakası
Fitzgerald’ın ilk romanıdır ve ona geniş bir okuyucu kitlesi kazandırmıştır. Kitap, genç bir adam olan Amory Blaine’in hayatını konu alır, ayrıca Amerikan toplumundaki değişimleri ve çalkantıları ele alır.
Muhteşem Gatsby
Fitzgerald’ın en ünlü ve en etkili eseridir. Roman, 1920’lerin Amerika’sında zenginlik, aşk, güç ve Amerikan Rüyası’nı ele alır. Jay Gatsby’nin hikayesi, büyük bir malikanede düzenlenen çılgın partiler ve aşkın karmaşıklıkları etrafında döner.
Güzel ve Lanetli
Bu roman, genç bir çiftin (Anthony ve Gloria Patch) 1920’lerin bohem yaşam tarzına uyum sağlama ve bununla baş etme çabalarını anlatır. İç dünyalarındaki çatışmalar ve moral bozuklukları ön plandadır.
Buruktur Gece
Fitzgerald’ın son yazdığı romanlardan biridir. Kitap, Amerikalı psikiyatrist Dick Diver ve eşi Nicole’ün hikayesini ele alır. Roman, zenginlik, aşk ve kayıp temalarını işler.
Son Patron
Fitzgerald’ın ölümünden sonra tamamlanmamış bir roman olan “Son Patron”, Hollywood film endüstrisine odaklanır. Roman, film yapımcısı Monroe Stahr’ın yaşamını ve kariyerini konu alır.
Babil’e Geri Dönüş
Bu kısa hikaye, 1929 Ekonomik Buhranı sonrasında Paris’e dönen ve geçmişiyle yüzleşen bir Amerikalı olan Charlie Wales’in hikayesini anlatır. Alkolizm, pişmanlık ve geçmişle hesaplaşma temalarını işler.
Ritz Büyüklüğünde Bir Elmas
Bu kısa hikaye, John T. Unger adlı genç bir adamın, dünyanın en zengin ailesinin yanında geçirdiği olağanüstü bir yaz tatilini konu alır. Fakat bu zenginlik ve güç, bir tehdide dönüşür.
Kıyıdan Uzakta
Fitzgerald’ın erken dönem öykülerinden biridir. Hikaye, genç bir kadının gemi batarken yaşadığı romantik bir macerayı anlatır.
Benjamin Button’ın Tuhaf Hikayesi
Bu kısa hikaye, yaşlanmak yerine gençleşen bir karakter olan Benjamin Button’ın ilginç yaşamını konu alır. Hikaye, zamanın kavramını sorgular.
Kış Düşleri
Bu hikaye, genç Dexter Green’in hayatını ve onun unutamadığı bir aşkı nasıl izlediğini anlatır. Fitzgerald’ın “Büyük Gatsby” ile temalar arasında benzerlikler bulunabilir.
Mazisi Olan Kadın
Fitzgerald’ın kısa hikayelerinden oluşan bir koleksiyondur. Bu hikayeler genellikle genç aşıkların romantik maceralarını ve toplumsal normlara karşı çıkışlarını konu alır.
Çöküş
Bu, Fitzgerald’ın kişisel denemelerinden biridir ve 1930’ların sonlarına doğru yazılmıştır. Yazar, kendi yaşamındaki kişisel zorluklarını ve duygusal çatışmalarını anlatır.
Pat Hobby Hikayeleri
Bu hikayeler, Hollywood’un iç dünyasını ve film endüstrisindeki zorlukları konu alır. Fitzgerald, burada mizahi bir dille, yazarlık kariyerinin iniş çıkışlarına ve Hollywood’un kaprislerine dair gözlemlerini paylaşır.
Sebze
Bu, Fitzgerald’ın tiyatro eserlerinden biridir. Broadway için yazılan bu komedi, politika ve sevgi temalarını işler.
Caz Çağı Öyküleri
Bu kısa hikayeler koleksiyonu, Fitzgerald’ın 1920’lerin Amerika’sındaki değişen kültüre ve yaşam tarzına dair gözlemlerini içerir.
Uçarı Kızlar ve Filozoflar
Bu, yazarın ilk kısa hikaye koleksiyonudur. Kitap, genç kadınların (flapper) sosyal değişimlere nasıl tepki verdiklerini ele alır.
St. Paul Hikayeleri
Fitzgerald’ın gençlik yıllarında yazdığı hikayelerden oluşan bir koleksiyondur. Bu eserler, yazarın Minnesota’da geçen gençlik yıllarına dair izler taşır.
Güzel ve Lanetli
Aynı adı taşıyan romanının dışında, bu eser aynı zamanda kısa hikayeler ve denemeleri içeren bir koleksiyondur. Bu eser, genellikle aşk, zenginlik ve bohem yaşam tarzı üzerine odaklanır.
Muhteşem Gatsby’ nin özeti
Roman, 1920’lerin Amerika’sında, Long Island’da, bir yaz mevsiminde geçmektedir. Anlatıcı Nick Carraway, Yale’de okumuştur. Para kazanmak yerine New York’a finans dünyasında kariyer yapmak için gelmiştir. Nick, Long Island’daki West Egg bölgesinde küçük bir ev kiralar. Sonrasında hikayenin ana karakterleriyle tanışır.
Karakterler
Nick Carraway: Romanın anlatıcısıdır. Olayları gözlemleyen ve katılımcı olan bir karakterdir. West Egg’de küçük bir ev kiralar ve komşuları arasında olan tanınmış ve zengin işadamı Jay Gatsby ile yakın bir ilişki kurar.
Jay Gatsby (James Gatz): Gatsby, romanın merkezindeki gizemli ve zengin karakterdir. Nick’in komşusu olan Gatsby, geçmişiyle ilgili olarak çok az şey paylaşır ve birçok spekülasyona neden olur. Asıl hedefi, uzun zaman önce aşık olduğu Daisy Buchanan’ı geri kazanmaktır.
Daisy Buchanan: Gatsby’nin uzun süre önce ayrıldığı fakat hala aşık olduğu kadın. Daisy, Nick’in kuzeni ve Tom Buchanan’ın eşidir. Zengin bir aileden gelir ve hikayenin önemli bir figürüdür.
Tom Buchanan: Daisy’nin kocası olan Tom oldukça zengindir. Ayrıca çok da kendini beğenmiş biridir. Gatsby ile arasında rekabet ve çatışma vardır.
Roman, Nick’in gözünden anlatılmaktadır. Nick, Gatsby’yi komşusu olarak tanır ve onunla arkadaşlık kurar. Gatsby, büyük ve lüks bir malikanede yaşar, ancak kim olduğu ve nereden geldiği konusunda gizemli ve çekingen davranır. Gatsby’nin tek hedefi geçmişte aşık olduğu Daisy ile tekrar bir araya gelmektir. Gatsby, Daisy ile tekrar bir araya gelmek için çeşitli planlar yapar ve parti düzenler. Ancak Daisy, Tom ile evlidir ve bu durum Gatsby için büyük bir engeldir. Gatsby, Daisy’nin kendisi için hala aynı duyguları taşıdığına inanır.
Hikayede, Gatsby’nin geçmişi, aşkı ve zenginlik hırsı üzerinden Amerikan Rüyası eleştirilir. Gatsby’nin hayalleri ve gerçekler arasındaki çatışma, trajik bir sona yol açar. Ayrıca, aşk, ihanet, zenginlik ve Amerikan toplumunun yozlaşması gibi temaları ele alarak 1920’lerin Amerika’sını çarpıcı bir şekilde tasvir eder.
Romanın sonlarına doğru, Gatsby’nin hayalleri çöker ve trajik bir olay yaşanır. Hikaye, Gatsby’nin ölümüyle sona erer ve Nick, olayların ardındaki karmaşıklığı anlatır. Ayrıca, Gatsby ile ilgili gerçekleri de açığa çıkarır.
“Muhteşem Gatsby”, Amerikan edebiyatının önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir. 20. yüzyılın başlarındaki toplumsal değişimleri, ahlaki çürümenin eleştirisi ve Amerikan Rüyası’nın gölgesini resmeder.
İyi okumalar diliyoruz.