Aliya İzetbegoviç’in, İslam Deklarasyonu ve Tarihi Savunma isimli ünlü eseri Ketebe Yayınevi tarafından yeni bir baskı yaptı. İslam Deklarasyonu ve Tarihi Savunma‘ nın özetine geçmeden önce Aliya İzetbegoviç kimdir tanıtalım.
Aliya İzetbegoviç kimdir
Aliya İzetbegoviç (1925-2003), Bosnalı Müslüman devlet adamı ve siyasetçidir. Bosna Hersek’in ilk devlet başkanı olarak görev yapmıştır.
İzetbegoviç, 8 Ağustos 1925 tarihinde Bosna Hersek’in Bosanski Samac isimli kasabasında doğdu. İkinci Dünya Savaşı sırasında 1943 yılında Almanya’da Nazi esir kampına gönderildi. Savaş sonrasında tekrar Bosna Hersek’e döndü. Daha sonra hukuk eğitimi alarak avukat oldu. 1970’li yıllarda islami düşünceye ilgi duyan bir grup insanla bir araya gelerek “İslam Hareketi”ni kurdu. İzetbegoviç, 1983 yılında yazdığı “İslam Deklarasyonu” isimli kitabında islamın toplumsal ve siyasi düzen üzerindeki etkisi hakkındaki düşüncelerini dile getirdi.
Bosna-Hersek’in bağımsızlığını kazanmasının ardından, Aliya İzetbegoviç 1990 yılında Bosna-Hersek Cumhuriyeti’nin ilk başkanı oldu. Ancak, 1992-1995 yılları arasında Bosna Savaşı’nın patlak vermesiyle birlikte, ülkesi büyük bir iç savaşın ortasında kaldı. Savaş sırasında, Aliya İzetbegoviç, Bosna-Hersek’in bağımsızlığını savunmaya devam etti. Savaşın sonunda imzalanan Dayton Anlaşması ile Bosna-Hersek Federasyonu’nun başkanı olarak görev yapmaya devam etti.
Aliya İzetbegoviç, 2000 yılında sağlık sorunları nedeniyle siyaseti bıraktı. 19 Ekim 2003 tarihinde Saraybosna’da vefat etti. İzetbegoviç’in ölümü Bosna-Hersek’te geniş çaplı üzüntüye neden oldu. Onun hatırası Bosna-Hersek tarihinde önemli bir figür olarak anılmaktadır.
İslam Deklarasyonu ve Tarihi Savunma’nın özeti
İslam Deklarasyonu ve Tarihi Savunma, Aliya İzetbegoviç’in fikir dünyasının temel taşıdır. Eseri 1969 yılında kaleme almış ve ertesi yıl kendi imkanlarıyla, zorlu şartlar altında Belgrat’ta yayımlatmıştır.
Eser, hacim itibariyle küçük olsa da, hem yerel ölçekte, hem de dünya çapında etkili olmuştur. Büyük yankı uyandıran eser eski Yugoslavya’nın Tito rejimi tarafından açık bir tehdit olarak görülmüştür. Ayrıca, 1983 yılında Saraybosna’da görülen Genç Müslümanlar davasında (Mladi Muslimani) önemli delil olarak rejim tarafından mahkemeye sunulmuştur.
İslam Deklarasyonu’nu kıymetli kılan özellik; Saraybosna’da yaşayan müslüman bir Bosnalı tarafından kaleme alınmış olmasına rağmen, tüm müslümanlara, İslam dünyasına hitap etmesidir. Aliya İzetbegoviç, sadece Yugoslavya’daki müslümanların değil, tüm dünyadaki müslüman halkların ortak sorunlarına ilişkin tespitlerde bulunmuştur. Bu tespitler sonrasında reçeteler önermiştir. Bu tespitler ve reçeteler hala günümüzde de geçerliliğini korumaktadır. Aliya İzetbegoviç’e, 1983 yılında verilen 14 yıllık mahkumiyet kararı sonrasında, kararın kanun yararına bozulması için yaptığı başvuru yani, tarihi savunması ilk kez Türkçeye kazandırılmış ve kitabın ikinci bölümüne konmuştur.
İyi okumalar diliyoruz.