Alfa Yayınları bilim kurgu edebiyatın en büyük isimlerinden “Stanislav Lem” in “Yıldızlardan Dönüş” isimli romanını yayımladı. Yıldızlardan Dönüş’ü dilimize Sevil Cerit çevirmiş. Yıldızlardan Dönüş ‘ün özetine geçmeden önce, Stanislav Lem kimdir kısaca tanıyalım.
Stanislav Lem kimdir
Stanislav Lem 1921 Polonya doğumlu. Tıp eğitimi görmekte imiş ama, 1941 yılında İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması sebebiyle eğitimini yarıda bırakmış. Savaş yıllarında otomobil tamirciliğinden elektrik teknisyenliğine, kaynakçılıktan şoförlüğe kadar bir çok işte çalışmış. Polonya’nın Nazi Almanyası tarafından işgalinden sonra toplama kamplarında kaldı. Kamplardan sağ kurtulmayı başaran Lem, 1946’da Krakow’a yerleşti. Tıp eğitimini tamamlayarak doktor oldu. Ama doktorluk yapmak yerine edebiyatı tercih etti. Çünkü gençliğinden beri kitap yazma tutkusu vardı. Bir süre denemeler yazdı. 1950’lerde bilim kurgu türüne yönelen Lem, ilk kitabı Kazanılan Zaman’ı 1955’te bitirdi.
Stanislav Lem’in başyapıtı sayılan Solaris, Andrey Tarkovski tarafından 1972’de, Steven Soderbergh tarafından da 2002’de filme çekildi. Stanislav Lem, Ursula K. Le Guin ve Philip K. Dick ile birlikte bilim kurgu edebiyatının ciddiye alınmasını sağlayan yazarlar arasında sayılır. Hayatı boyunca felsefeye ve dil bilime esin kaynağı olarak görülen metinler de üretmiştir. Yazarın Lehçe yazdığı kitaplar 40’tan fazla dile çevrilerek, yaklaşık otuz milyon sattı. Stanislav Lem 2006 yılında 84 yaşında Polonya Krakow’da öldü.
Stanislav Lem’in eserleri
- Solaris (1961): Lem’in en ünlü eserlerinden biridir. Solaris, bir uzay istasyonunda yaşanan gizemli olayları konu alır ve zihinsel olarak yoğun bir keşif sürecini işler.
- The Cyberiad (Cyberiada) (1965): Lem’in kısa öykülerden oluşan bir koleksiyonudur. Bilim kurgu ve mizah öğelerini bir araya getirir.
- Eden (Eden) (1959): İnsanlar ve uzaylılar arasındaki iletişimsizlik konusunu işler ve insanların uzaylılarla nasıl başa çıkabileceğini sorgular.
- His Master’s Voice (Efendisinin Ses Tonu) (1968): Bilim adamlarının uzaydan gelen bir sinyali anlamak için çabalarını konu alır. Dil ve iletişim temalarını işler.
- Memoirs Found in a Bathtub (1961): Distopik bir gelecekte geçen bu roman, bir casusun labirent gibi bir bina içindeki hikayesini anlatır.
- The Futurological Congress (Fütürolojik Kongre) (1971): Bir bilim kurgu yazarının katıldığı kongrede meydana gelen olayları konu alır ve gerçeklik ile düş arasındaki ince çizgiyi sorgular.
- The Invincible (Yenilmez) (1964): Bir uzay gemisinin keşif için gittikleri bir gezegen üzerinde karşılaştıkları gizemli bir zeka ile baş etmesini konu eder.
- Mortal Engines (Ölümlü Motorlar) (1977): Lem’in kısa öykülerinden oluşan bilim kurgu, felsefe içeren bir koleksiyonudur ancak mizah da içerir.
Bunlar en çok tanınan eserleridir. Bunların dışında yazmış olduğu 50’ye yakın öykü, hikaye ve roman da bulunmaktadır.
Stanislav Lem Yıldızlardan Dönüş‘ ün Özeti
Yıldızlardan Dönüş, uzaydan dünyaya dönen astronot Hal Bregg’in hikayesini anlatmaktadır. Hal Bregg, Arcturus görevinden 127 yıl sonra dünyaya geri döner. Ancak, zaman genleşmesi nedeniyle bu süreyi sadece 10 yıl olarak hisseder. Geri döndüğünde karşılaştığı manzara, geçmişte bıraktığı dünyanın tamamen değiştiğini gösterir.
Dünya, savaşsız ve vahşetsiz bir ütopik topluma dönüşmüştür. Teknolojide yaşanan gelişmeler, insan yaşamını daha güvenli ve konforlu hale getirmiştir. Ancak, bu görünüşteki mükemmel toplumun altında, farklı bir gerçek vardır. Betrizasyon adı verilen duygusal düzenleme yöntemi, insanların negatif duygularını bastırmıştır. Ancak, bu durumun özünde psikolojik yan etkiler bulunmuştur.
Hal, evine dönmenin heyecanını yaşasa da, geçmişteki dünya artık onun için yabancıdır. Toplum astronotları toplum ilkel insanlar olarak görmektedir. Uzay keşfi ve macerası gençlerin anlamadığı, hatta reddettiği bir şey haline gelmiştir. Hal, böyle bir ortamda kendini yalnız ve anlamsız hisseder.
Eve döndükten sonra, Hal ve diğer astronot arkadaşı, pasifleştirilmiş devlete başkaldırmaya karar verirler. Ancak, zamanla Hal değişen bu yeni dünyanın bir parçası olmak zorunda olduğunu kabullenir. Evliliği ve doğan kız çocuğu, ona bu yeni dünyayı sevme ve kabullenme konusunda yeni bir bakış açısı kazandırır.
Uzay keşfi ve toplumsal değişim konularını reddetmeye başlayan Hal, Jüpiter görevine ilgisiz kalır. Eski arkadaşlarının macera ve keşif arzusuna yabancılaşır ve uzaklaşır. Yıldızlardan Dönüş, Hal’ın eve dönüşünün, insanlığın değişen yüzüyle yüzleşmesinin ve kendi içsel evriminin hikayesini anlatır.
İyi okumalar diliyoruz.