“Peride Celal“in iki uzun öyküsünü bir araya getiren “Bir Hanımefendinin Ölümü” Can Yayınları’ndan yeni bir baskı yaptı. Türk edebiyatında özel bir yeri olan Peride Celal kimdir hatırlayalım. Peride Celal 1916 yılında İstanbul doğmuş. Anne ve babasının kendi doğumundan önce ayrılmış olması nedeniyle çocukluğunun büyük bir bölümü üvey babasının savcılık yaptığı Anadolu kentlerinde özellikle de Karadeniz’de geçmiş. Bu nedenle eğitimini tamamlayamamış. Sainte Pulchérie Fransız okulunu yarıda bırakmak zorunda kalmış. İlk öyküleri 1935 yılından itibaren Yedigün Dergisi ve Milliyet, Son Posta, Tan ve Cumhuriyet gazetelerinde tefrika edilmiş. İlk romanı Sönen Alev 1938 yılında kitap olarak yayımlanmış. Peride Celal bir yandan tefrika eserler yazarken diğer yandan İstanbul Elektrik Şirketinin neşriyat bölümünde sekreter olarak çalışmış. O yıllarda pembe romanlar yazarı olarak tanınmış. 1935-1954 yılları arasında gazete ve dergilerde yazdığı 400 civarındaki öyküsü ve 20’ye yakın romanıyla o yıllarda günlük gazetelerin tirajını artmasında etkili olmuş. Lakin öte yandan Peride Celal geçimini sağlamak için yazdığını söylediği bu romanları pek de benimsememiş.
Peride Celal 1940’lı yılların sonunda İsviçre’de Bern Basın Ateşeliğinde sekreter olarak çalışmaya başlamış. 1954 tarihli Üç Kadının Romanı isimli eseri ile kişisel yazarlık tarihinde yeni döneme girmiş. Bu dönem yazarın daha gerçekçi, bireysel ve içsel sorunlarının derinlemesine irdelendiği romanları yazdığı yıllar olmuş. Peride Celal Üç Yirmidört Saat adlı romanıyla Sedat Simavi Edebiyat Ödülü’nü, Kurtlar Romanı ile 1991 Orhan Kemal Roman Armağanı’nı kazanmış. 1996’da 15.İstanbul Kitap Fuarı’nda TÜYAP’ın onur yazarı seçilmiş. Türk sinemasının ilgisiz kalamadığı yazarlardan olan Peride Celal’in Kızıl Vazo isimli romanı Atıf Yılmaz tarafından iki farklı senaryoyla 1961 ve 1969’da Yıldıztepe isimli romanı Memduh Ün tarafından 1965’de, Ada isimli öyküsü ise Süreyya Duru tarafından 1988’de sinemaya uyarlanmış. 15 Haziran 2013’te hayatını kaybeden Peride Celal’in hakkında Selim İleri tarafından yazılmış Peride Celal’e Armağan ve Alpay Kabacalı tarafından yazılmış Çok Katmanlı Duyarlılıklar Yazarı Peride Celal isimli iki kitap bulunmakta.
Başta da belirttiğimiz gibi Bir Hanımefendinin Ölümü iki uzun öyküden oluşuyor. Biri kitaba ismini veren Bir Hanımefendinin Ölümü diğeri de Ada. Peride Celal bir mektubunda Bir Hanımefendinin Ölümü için şöyle diyor; ‘Bir Hanımefendinin Ölümü gerçeğe çok yaklaştığım öykülerinden biri. Öykü kişilerini yakından tanıdım diyebilirim. Kitabın başkişisi hanımefendi kendisi de onlardan biri olmakla birlikte acımasız burjuva zenginlerinin son kurbanlarından. Hanımefendinin dramı aile bireylerinin gerçek yüzlerini ölürken görebilmesi. Okuyunca göreceksiniz öykünün sonu yok.’
Ada ise on yıl önce ayrılan bir karı kocanın kızlarının geleceğini konuşmak için bir araya gelmelerinin ardından giriştikleri hesaplaşmanın öyküsü. Daha önce de belirttiğimiz gibi Ada 1981 yılında Süreyya Duru tarafından sinemaya uyarlanmış.
İyi okumalar diliyoruz.