2015 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi “Svetlana Aleksiyeviç“in “Son Tanıklar” isimli kitabı Kafka Yayınları’ndan çıktı. Kitabın alt başlığı Çocukluğa Aykırı Yüz Öykü olan dilimize Aslı Takanay çevirmiş. Svetlana Aleksiyeviç kimdir diye merak eden okuyucularımıza yazarımızı kısaca tanıtalım. Svetlana Aleksiyeviç Ukrayna’nın Stanislav şehrinde Belarus baba ve Ukraynalı bir anneden dünyaya gelmiş. Belarus Devlet Üniversitesi Gazetecilik bölümünden 1972 yılında mezun olmuş ve çeşitli dergilerde çalışmış. Svetlana Aleksiyeviç 2. Dünya Savaşı, Sovyet Afgan Savaşı, Çernobil Faciası, Sovyetler Birliği’nin Dağılması gibi dramatik olayları yaşamış, bu olaylara tanık olmuş kişilerle röportajlar yapmış. Tabii bunlar iktidarlar açısından netameli konular. Nitekim Svetlana Aleksiyeviç’in yazıları Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’yu rahatsız etmiş ve 2000 yılında hakkında yasal soruşturma başlatılmış. Bunun üzerine Svetlana Aleksiyeviç ülkesini terk etmiş ve hayatının sonraki 10 yılını Paris, Berlin gibi şehirlerde siyasi sürgün olarak geçirmiş. Ancak 2011 yılında ülkesine Minsk şehrine geri dönmüş. Yazarın kitapları Sovyetler Birliğinde yaşamış insanların ülke dağılmadan önce ve sonrasında duygusal hayatlarındaki değişimlerin edebi tarihi olarak tanımlanmakta.
Son Tanıklar 1941 yılının Haziran ayında başlayan ve 1945 yılına gelinceye dek Sovyetler Birliği’nde 20 milyonu aşkın insanın hayatını kaybetmesine yol açan Nazi işgali ve 2. Dünya Savaşı dönemini, o zamanı çocuk olarak yaşamış insanların tanıklıkları ile aktaran bir sözlü tarih çalışması. Aleksiyeviç uzun bireysel monologları kendine özgü belgesel tarzıyla, nadiren konuşma fırsatı verilen, yaşantıları da çoğu zaman ülkenin resmi tarihine karışarak yitip giden sokaktaki insanların hikayelerini kayıt altına almış. Kuşaktan kuşağa aktarılarak Sovyet insanın kaderini sonsuza kadar değiştiren bu büyük travmanın uzak köylere, küçük şehir ve kasabalara, ormanın derinliklerine sığınmış korku dolu anne ve çocuklara kadar tüm Sovyet coğrafyasına nasıl yayıldığını, o günlerin çocuklarının deneyimleriyle anlatan kitap, hep büyüklere özgü kahramanlıklarla kayıplarla özdeşleştirilen savaşın asıl olarak çocukları da ne büyük acılarla büyüttüğünü, büyümek zorunda bıraktığını gözler önüne seriyor.
İyi okumalar diliyoruz.