Jose Saramago – Yitik Adanın Öyküsü

Jose Saramago, 16 Kasım 1922’de küçük bir köy olan Azinhaga’da doğdu. Ailesi köylü sınıfına aitti. Çocukluğu Portekiz’deki zorlu ekonomik şartlar altında geçti. Eğitimine devam etmek için Lizbon’a taşındı. Daha sonra, ilk olarak bir metalürji işçisi olarak çalıştı. Ardından bir sigorta şirketinde iş buldu. Saramago’nun edebiyat kariyeri, ilk olarak gazetecilikle başladı.

Yazarlık kariyerine ve edebi çalışmalarına başlamadan önce, birçok farklı meslekte çalıştı. 1966 yılında ilk romanı Dinle, Kuşlar yayımlandı. Ancak bu eseri pek fazla dikkat çekmedi. Gerçek çıkışını ise 1980 yılında yazdığı  Yerden Yükselen adlı eseriyle yaptı. Bu roman, Saramago’nun toplumsal adaletsizliklere, sınıf farklılıklarına ve kolektif bilincin oluşumuna dair duyarlılığını ortaya koydu.

Saramago’nun eserlerindeki karakterler genellikle sıradan insanlardır. Eserleri toplumsal eleştiri, siyasi düşünce ve insan doğası üzerine derin düşünceler içerir. Yazarlık tarzı, uzun cümleler ve diyalogların sürekli devam ettirmesidir. Ayrıca noktalama işaretlerini sınırlı bir şekilde kullanmasıyla da dikkat çeker. Bu tarz, okuyucuya düşünceye dalma ve metni içselleştirme şansı tanır.

1998 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandığında, Saramago’nun eserleri daha geniş bir uluslararası kitle tarafından keşfedilmiştir. Ancak, özellikle dini ve siyasi konulara eleştirel yaklaşımı nedeniyle bazı olumsuz eleştirilere de maruz kalmıştır. Saramago’nun eserleri, zorlayıcı konuları ele alması ve sıra dışı anlatım tarzıyla edebi dünyada önemli bir yer edinmiştir.

Jose Saramago, 18 Haziran 2010 tarihinde Lanzarote, İspanya’da hayata veda etmiştir. Ancak eserleri edebiyat dünyasında halen etkisini sürdürmeye devam etmektedir.

Yitik Adanın Öyküsü, orjinal adıyla “A Jangada de Pedra”  Jose Saramago’nun 1986 tarihli romanıdır. Roman, Portekiz’in Atlantik kıyısındaki Cape Roca’da başlar. Burada, denizin altında bir deprem meydana gelir. Bu deprem sonucu Portekiz, İber Yarımadası’ndan koparak dev bir adaya dönüşür. Bu devasa adanın adı “Portekiz Adası”dır. Kitap, bu fantastik olay etrafında şekillenen olayları anlatır.

Roman, adada yaşayan insanların, başta Portekiz hükümeti olmak üzere dünya toplumlarıyla olan ilişkilerini keşfetmeye odaklanır. Portekiz Adası’nın jeopolitik konumu, dünya üzerindeki dengeleri ve devletler arası ilişkileri değiştirir. Kitap, bu durumu eleştirel bir bakış açısıyla inceler.

Hikaye, beş ana karakterin etrafında döner. Bunlar; Joana Carda, Jose Anaico, Pedro Orce, Maria Guavaira ve Last Hope’tur. Karakterler, adanın yeni durumunu ve ortaya çıkan sorunları anlamaya ve çözmeye çalışırlar. Fakat karşılarına birçok sorun çıkacaktır. Hikayedeki olaylar Saramago’ nun ironik ve hiciv içeren tarzıyla anlatılmaktadır.

Roman, coğrafi değişikliğin yanısıra, insan doğası, toplum, politika ve uluslararası ilişkiler üzerine de derinlemesine düşünceler sunar. Yazar, olayları sadece fantastik bir kurguyla ele almaz. Aynı zamanda, gerçek dünyadaki sorunları ve çelişkileri de anlatır.

Yitik Adanın Öyküsü, uzun cümleler ve diyaloglar gibi Saramago’nun tipik yazım tarzını gösteren bir eserdir.  Böylelikle okuyucuların, karakterlerin düşüncelerine ve iç dünyalarına daha derinlemesine nüfuz etme fırsatı tanır. Kitap, yazarın edebi ustalığını ve eleştirel bakış açısını yansıtır. Bununla birlikte, okuyuculara düşündürücü bir deneyim sunar.