Nobel ödüllü yazar Jose Saramago‘ nun eserleri ülkemizde genellikle Kırmızı Kedi Kitabevi tarafından basılıyor. Bugün tanıtacağımız yazarın “Mağara” isimli eseri de daha önce Kırmızı Kedi tarafından basılmıştı. Eserin çevirisini İpek Gürsoy Manavbaşı yapmış. Mağara’ nın özetine geçmeden önce Jose Saramago kimdir kısaca tanıtalım.
Jose Saramago kimdir
Jose Saramago, 16 Kasım 1922’de küçük bir köy olan Azinhaga’da doğdu. Ailesi köylü sınıfına aitti, ve çocukluğu Portekiz’deki zorlu ekonomik şartlar altında geçti. Eğitimine devam etmek için Lizbon’a taşındı. Daha sonra, ilk olarak bir metalürji işçisi olarak çalıştı. Ardından bir sigorta şirketinde iş buldu. Saramago’nun edebiyat kariyeri, ilk olarak gazetecilikle başladı.
Yazarlık kariyerine ve edebi çalışmalarına başlamadan önce, birçok farklı meslekte çalıştı. 1966 yılında ilk romanı Dinle, Kuşlar yayımlandı. Ancak bu eseri pek fazla dikkat çekmedi. Gerçek çıkışını ise 1980 yılında yazdığı Yerden Yükselen adlı eseriyle yaptı. Bu roman, Saramago’nun toplumsal adaletsizliklere, sınıf farklılıklarına ve kolektif bilincin oluşumuna dair duyarlılığını ortaya koydu.
Saramago’nun eserlerindeki karakterler genellikle sıradan insanlardır. Eserleri toplumsal eleştiri, siyasi düşünce ve insan doğası üzerine derin düşünceler içerir. Yazarlık tarzı, uzun cümleler ve diyalogların sürekli devam ettirmesidir. Ayrıca noktalama işaretlerini sınırlı bir şekilde kullanmasıyla da dikkat çeker. Bu tarz, okuyucuya düşünceye dalma ve metni içselleştirme şansı tanır.
1998 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandığında, Saramago’nun eserleri daha geniş bir uluslararası kitle tarafından keşfedilmiştir. Ancak, özellikle dini ve siyasi konulara eleştirel yaklaşımı nedeniyle bazı olumsuz eleştirilere de maruz kalmıştır. Saramago’nun eserleri, zorlayıcı konuları ele alması ve sıra dışı anlatım tarzıyla edebi dünyada önemli bir yer edinmiştir.
Jose Saramago, 18 Haziran 2010 tarihinde Lanzarote, İspanya’da hayata veda etmiştir. Ancak eserleri edebiyat dünyasında halen etkisini sürdürmeye devam etmektedir.
Jose Saramago’nun eserleri
- Toprağın Uyanışı
- Yitik Adanın Öyküsü
- Mağara
- Lizbon Kuşatmasının Tarihi
- Körlük
- İsa’ya Göre İncil
- Defterler
- Görmek
- Heykelden Taşa ve Nobel Konuşması
- Kopyalanmış Adam
- Portekiz’e Yolculuk
- Küçük Anılar
- Dul
- Ricardo Reis’in Öldüğü Yıl
- Ressamın Günlüğü
- Kertenkele
- Dünyanın En Büyük Çiçeği
- Bilinmeyen Adanın Öyküsü
- Filin Yolculuğu
- Mızraklar, Mızraklar Tüfekler, Tüfekler
- Belki De Neşe
- Beklenmedik Bir Işık
- Bütün İsimler
- Ölümlü Nesneler
- Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş
- Çatıdaki Pencere
- Baltasar ile Blimunda
- Suların Sessizliği
- Kabil
Mağara’ nın Özeti
Mağara, orjinal ismiyle “A Caverna” Jose Saramago’ nun 2000 yılında yayımlanan romanıdır. Roman, Maestro Jose adındaki yaşlı bir müzisyenin hikayesiyle başlar. Maestro Jose’nin yaşadığı kasaba, bir alışveriş merkezinin kurulması için yerle bir edilir. Tüm kasaba gibi yaşlı adam da evini kaybeder. Bunun üzerine Jose, bir mağarada yaşamaya ve hayatını kaybettiği kasabasının hatırasını korumaya adar.
Jose’nin yaşam tarzı ve düzenli yaşantısı, kitap boyunca detaylı bir şekilde tasvir edilir. Eser, onun alışveriş merkezinin gölgesindeki mağara evindeki mücadeleleri, iç dünyası ve çevresiyle ilişkileri etrafında şekillenir.
Maestro Jose’nin yanı sıra, romanın diğer önemli karakteri Cipriano Algor, seramik ustasıdır. Cipriano, yaşlı müzisyenle birlikte mağaraya taşınır ve yaşamları birbirine bağlanır. Roman, bu iki karakterin mağarada geçirdikleri zaman boyunca karşılaştıkları zorlukları ve dönüşümleri anlatır.
Kitap, modern tüketim toplumunun eleştirisini yapar. Ayrıca insanların alışkanlıklarının, değerlerinin ve ilişkilerinin, giderek daha mekanizeleşen ve duygusuzlaşan bir dünyada nasıl değiştiğini gözler önüne serer. Saramago, dil kullanımındaki özgünlüğü ve anlatımındaki sıra dışılığıyla bu eleştiriyi güçlendirir.
Mağara, insan doğası, toplumsal ilişkiler ve modern dünyaya dair derinlemesine düşündüren bir roman olarak öne çıkar. Kitap, Saramago’nun tipik anlatım tarzı ve eleştirel bakış açısı ile de dikkat çeker. Ayrıca, okuyuculara çağdaş dünyanın karmaşıklıklarını anlama fırsatı sunar.